Είναι πολλές οι φορές που δεν ξέρεις πως πρέπει να εκφραστείς για κάποιο άτομο διότι νιώθεις ότι το γνωρίζεις πολύ καλά ακόμη και αν δεν ξέρεις τίποτα για αυτό. Ο Μιχάλης Πελεκανάκης είναι ένα τέτοιο άτομο. Ο ξαφνικός χαμός του γέμισε με θλίψη όσους τoν γνώριζαν και άφησε σχεδόν κλειστή την πόρτα μιας ανεξίτηλης εποχής γεμάτη με την παραδοσιακή κουλτούρα της Χρυσής. Το μικρό νησάκι απέναντι από την Ιεράπετρα, στο Λασίθι. Είμασταν μικρά παιδιά ακόμα όταν για πρώτη φορά κατασκηνώσαμε στο Γαιδουρονήσι ! Οι ιστορίες και οι θρύλοι της εποχής το γέμιζαν με επικές παρέες γεμάτες με την μυρωδιά της ρακής, της αλμύρας και του καλού μεζέ. Από αυτές τις παρέες δεν έλειπε ποτέ ο "Καΐκας" ! Εγκατεστημένος μόνιμα για δεκαετίες στο "Νησί", πέρασε τα καλοκαίρια και τους χειμώνες του ελεύθερος αφήνοντας το αλάτι να σμιλέψει το σώμα του αρνούμενος παράλληλα κάθε επαφή με τον έξω κόσμο, προς λύπη της μάνας του Ειρήνης η οποία όποτε έβρισκε ευκαιρία του έβαζε με το πρώτο καΐκι προμήθειες ! Μέλος της αναπόσπαστης αγίας τριάδας του νησιού (Πονηρό, Καΐκας & Ξεμαλιάρης) ήταν από τα χαρακτηριστικά εκείνα γραφικά πρόσωπα που συναντούσε κανείς με το που έφτανε στην Χρυσή. Στα πρώτα τραπεζάκια της θρυλικής ταβέρνας του "Καδή" και αργότερα στην κεντρική ταβέρνα, πάντα ξεκινούσε την μέρα του βυθισμένος σε σκέψεις, με ένα καραφάκι ρακή και το κλασσικό μικρό ραδιοφωνάκι του συντονισμένο πάντα στο δεύτερο πρόγραμμα της ΕΡΤ. Περνούσε την ώρα του παρατηρώντας την θάλασσα και τον κόσμο που ερχόταν από τα καραβάκια της γραμμής ενώ όταν πέρναγε η ώρα αναχωρούσε. Τα βράδια δε, ξεπρόβαλλε σχεδόν σαν φάντασμα μέσα από τους κέδρους με τις παρέες να "συναγωνίζονται" για το ποια θα επιλέξει να αποσπερίσει !
Ο δρόμος βέβαια για την καβάτζα του πάντα μοναχικός μέχρι και το τέλος της ζωής του, δείχνοντας την άσβεστη επιθυμία του για ηρεμία και γαλήνη. Θα μπορούσε να πεί κανείς πως εκτός από εκατοντάδες παρέες και γνωριμίες εντός & εκτός Ελλάδας που έκανε στο νησί, πως το τσιγάρο του (…το οποίο ήταν μόνιμα στα χείλη του), ήταν το μόνο που τον γνώριζε τόσο καλά για να μας τον περιγράψει. Η καβάτζα του αποτελούσε ταυτόχρονα και έναν άτυπο χάρτη του νησιού. << Θα πάς μέχρι την καβάτζα του Καΐκα και μετά θα στρίψεις>> λέγανε οι παλιοί στους νεότερους προκειμένου να τους βοηθήσουν να βρούν ένα καλό μέρος να κατασκηνώσουν. Ο ίδιος αποφασισμένος να ζήσει μέχρι και το τέλος της ζωής του εκεί, πραγματικά ήταν σπάνιες οι φορές που άφησε το »Νησί» για να βγεί στην Ιεράπετρα ενώ αποκομμένος από κάθε αστική πολυτέλεια θα ορκιζόσουν πως η ηλικία του είναι πολύ μεγαλύτερη από την πραγματικότητα. Πότε με τα νεύρα του, τις περισσότερες όμως φορές γαλήνιος και μυστηριώδης περπατούσε συνεχώς ξυπόλυτος από την μια άκρη του νησιού στην άλλη, με το σώμα του να ψήνεται διαρκώς από τον ήλιο και το αλάτι να χαράζει αυλάκια στο πρόσωπο του, δίνοντας την εικόνα του ναυαγού σε όποιον τον αντίκρυζε. Αποτελούσε μια από τις φιγούρες που θα μείνουν ανεξίτηλες στις μνήμες εκείνων που μεγάλωσαν με μια αξιοπρεπή εικόνα του νησιού μακριά από την άγρια εμπορευματοποίηση & οικειοποίηση του από τρίτους, γεμάτη από γεύσεις, μυρωδιές, ήχους και αλμύρα, μα πάνω απ’ όλα ανθρώπους που διαμόρφωσαν μια πραγματικότητα με βάση μια ιδιότυπη κουλτούρα που δεν υπάρχει πουθενά αλλού και αποτελεί ύψιστη πολιτιστική κληρονομιά για την φιλοξενία και την ελευθερία. Ένας Παράδεισος με τους δικούς του "ήρωες" μακριά από το άγχος της καθημερινότητας και των διλλημάτων που βάζουν οι οργανωμένες κοινωνίες. Μετά τον χαμό του Νίκου Βασιλάκη» (Πονηρό) στις 24 Αυγούστου 2014 ο οποίος αποτελούσε και την ψυχή του "Καλοκαίρι Στο Νότο" η σκέψη μας είναι ακόμη σε έναν ελεύθερο άνθρωπο και το μόνο που μπορούμε να του ευχηθούμε είναι : "Εβίβα".
Γιώργος Μπαλοθιάρης - Γωγώ Βερίγου
